काठमाडौं, नेपाल – हङकङ र सिंगापुरमा पनि यस्तै प्रतिबन्ध लागेपछि लोकप्रिय भारतीय मसला ब्राण्ड एभरेष्ट र एमडीएचलाई नेपालमा बिक्री गर्न प्रतिबन्ध लगाइएको छ ।
यी देशका खाद्य सुरक्षा अधिकारीहरूले दुवै ब्रान्डका केही मसलाको मिक्समा कार्सिनोजेनिक कीटनाशक एथिलिन अक्साइडको उच्च स्तर पत्ता लगाएपछि यो निर्णय आएको हो।
नेपालको खाद्य प्रविधि तथा गुणस्तर नियन्त्रण विभाग (DFTQC) ले अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिवेदनहरू प्राप्त गरेपछि प्रतिबन्धको घोषणा गरेको हो। "हामी यी उत्पादनहरूमा रहेको कीटनाशकको स्तर निर्धारण गर्न नमूनाहरू परीक्षण गर्नेछौं," DFTQC का महानिर्देशक डा. मतिना जोशी वैद्यले एक विज्ञप्तिमा भने। "उक्त उत्पादनहरूले स्वीकार्य कीटनाशक सीमा नाघ्यो भने आवश्यक कारबाही गरिनेछ।"
एभरेष्ट र एमडीएच मसलामा प्रतिबन्धले नेपालमा उपभोक्तामा चिन्ता बढाएको छ । यी ब्रान्डहरू नेपाली खानामा व्यापक रूपमा प्रयोग भइरहेका छन्, र अचानक उपलब्ध नहुनुले बजारमा खाडल सिर्जना गरेको छ। स्थानीय मसला उत्पादकहरूले यसको परिणाम स्वरूप माग बढ्ने अपेक्षा गरेका छन्।
इन्टरनेशनल एजेन्सी फर रिसर्च अन क्यान्सर (IARC) ले एथिलिन अक्साइडलाई समूह १ कार्सिनोजेनको रूपमा वर्गीकृत गर्दछ, जसको अर्थ यसले मानिसमा क्यान्सर निम्त्याउने देखाएको छ। कम-स्तरको एक्सपोजरले पनि स्वास्थ्य जोखिम निम्त्याउन सक्छ, जसले प्रभावित मसलाको मिश्रणको सुरक्षाको बारेमा चिन्ता निम्त्याउँछ।
एभरेष्ट र MDH दुबैले प्रतिबन्धको बारेमा अझै टिप्पणी गरेका छैनन्। यद्यपि, उनीहरूले बजारबाट प्रभावित उत्पादनहरू फिर्ता ल्याउने र खाद्य सुरक्षा अधिकारीहरूको अनुसन्धानमा सहयोग गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।
यस घटनाले विश्व बजारमा खाद्य सुरक्षा नियमहरूको बढ्दो महत्त्वलाई प्रकाश पार्छ। उपभोक्ताहरू दूषित खाद्य उत्पादनहरूसँग सम्बन्धित सम्भावित स्वास्थ्य जोखिमहरूको बारेमा बढ्दो सचेत भइरहेका छन्, र नियामक निकायहरूले खाद्य सुरक्षा सुनिश्चित गर्न कडा कदम चालिरहेका छन्।
नेपालले सगरमाथा र एमडीएच मसलालाई स्थायी रूपमा प्रतिबन्ध लगाउने वा कम्पनीहरूले प्रदूषणको मुद्दालाई सम्बोधन गर्न र नियामक स्वीकृति पुन: प्राप्त गर्न सक्छन् कि भनेर हेर्न बाँकी छ। यस बीचमा, नेपालका उपभोक्ताहरूलाई मसला खरिद गर्दा होसियार हुन र कीटनाशक प्रयोगको बारेमा कुनै चेतावनीको लागि उत्पादनको लेबल जाँच गर्न सल्लाह दिइन्छ।
एथिलिन अक्साइडले के गर्छ ?
एथिलिन अक्साइड एक रङहीन र ज्वलनशील ग्यास हो । यसको प्रयोग खासगरी कृषि, स्वास्थ्य र खाद्य प्रशोधनमा कीटनाशकका लागि प्रयोग गरिन्छ । खानालाई ब्याक्टेरिया, कीराबाट जोगाउन एथिलिन अक्साइड प्रयोग गरिन्छ ।
कतिपय स्वास्थ्य संगठनले कार्सिनोजेनले क्यान्सरको खतरा गराउन सक्ने बताएको छ । एथिलिन अक्साइडको जोखिम हेरेर कतिपय देशको खाद्य नियमले खाद्य पदार्थमा यसको प्रयोगबारे कडा नियम बनाएका छन् । ती देशमा एथिलिन अक्साइडको मात्रा निर्धारित गर्न कडा कानुन छ ।
सिंगापुरको फुड एजेन्सीले थोरै मात्रामा एथिलिन अक्साइडबाट तत्काल कुनै खतरा नहुने बताएको छ । तर, लामो समयसम्म प्रयोग गर्नाले यस्ता रसायनले स्वास्थ्यलाई जोखिममा पार्न सक्छ ।
.png)
0 Comments