नेपाल पुनः हिन्दु राष्ट्र र राजतन्त्रसहितको देश बन्न सक्छ कि सक्दैन ?

 नेपाल पुनः हिन्दु राष्ट्र र राजतन्त्रसहितको देश बन्न सक्छ कि सक्दैन भन्ने प्रश्न हालैका घटनाक्रम र जनताको भावनासँग जोडिएको छ। यहाँ यो सम्भावनालाई विभिन्न कोणबाट विश्लेषण गरिएको छ:

ऐतिहासिक पृष्ठभूमि

नेपाल सन् २००८ सम्म हिन्दु राष्ट्र र राजतन्त्रसहितको देश थियो। त्यसपछि राजनीतिक आन्दोलन र जनभावनाको परिणामस्वरूप राजतन्त्रको अन्त्य भई देश धर्मनिरपेक्ष गणतन्त्र बन्यो। यो परिवर्तन त्यस समयको जनचाहना र राजनीतिक शक्तिको प्रभाव थियो। तर, हालैका वर्षहरूमा जनताको असन्तुष्टि र पूर्वराजाप्रति समर्थन बढ्दै गएको देखिन्छ।

हालका प्रदर्शन र जनभावना

काठमाडौँ उपत्यका र अन्य शहरहरूमा ठूला प्रदर्शनहरू भइरहेका छन्, जसमा जनताको व्यापक समर्थन देखिन्छ। यी प्रदर्शनहरूले राजतन्त्रको पुनर्स्थापना र हिन्दु राष्ट्रको माग गरिरहेका छन्। प्रजातन्त्र दिवसमा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहले विकासका लागि समर्थनको आह्वान गरेपछि यो असन्तुष्टि झन् बढेको छ। यो देखाउँछ कि जनतामा वर्तमान व्यवस्थाप्रति ठूलो असन्तुष्टि छ, र पूर्वराजा अझै पनि प्रभावशाली व्यक्तित्वको रूपमा रहेका छन्।

सरकारी प्रतिक्रिया

सरकारले काठमाडौँका विभिन्न क्षेत्र, विशेष गरी वीआईपी क्षेत्र र नेताहरूको निवासमा प्रतिबन्ध लगाएको छ। यो कदमले सरकारमा डर र असुरक्षा भएको संकेत गर्छ। प्रधानमन्त्रीदेखि विपक्षी नेताहरूसम्मले पूर्वराजालाई धम्की दिन खोजेको देखिन्छ, जसले उनीहरू यो आन्दोलन र पूर्वराजाको सक्रियताबाट तनावमा रहेको अनुमान गर्न सकिन्छ।

अन्तर्राष्ट्रिय दाबी र प्रभाव

अमेरिकी प्रतिनिधि सभाका प्रवक्ता र सदस्यहरूले नेपालमा नास्तिकता प्रवर्द्धन गर्न १० करोड डलर खर्च गरेको दाबी गरेका छन्। यो दाबी सत्य हो वा होइन भन्ने प्रमाणित गर्न कठिन छ, तर यसले विवाद र जनताको भावनालाई थप उत्तेजित बनाएको छ। साथै, नेपालको भूराजनीतिक अवस्थालाई हेर्दा भारत र चीनजस्ता छिमेकी देशहरूको भूमिका पनि महत्त्वपूर्ण हुन्छ। उनीहरूको समर्थन वा विरोधले यो परिवर्तनको सम्भावनालाई प्रभाव पार्न सक्छ।

राजनीतिक र कानुनी चुनौती

नेपाललाई पुनः हिन्दु राष्ट्र र राजतन्त्रसहितको देश बनाउन ठूलो राजनीतिक र कानुनी परिवर्तन आवश्यक छ। वर्तमान संविधानले धर्मनिरपेक्ष गणतन्त्रको व्यवस्था गरेको छ, र यसलाई संशोधन गर्न वा नयाँ संविधान बनाउन संसदमा दुई तिहाइ बहुमत चाहिन्छ। अहिलेका प्रमुख राजनीतिक दलहरूले धर्मनिरपेक्ष गणतन्त्रलाई समर्थन गरिरहेका छन्, जसले यो परिवर्तनलाई तत्काल सम्भव बनाउन कठिन बनाउँछ।

सम्भावना कति छ?

• छोटो अवधिमा: हालको राजनीतिक परिदृश्य र प्रमुख दलहरूको अडानलाई हेर्दा यो सम्भव देखिँदैन।
• लामो अवधिमा: यदि प्रदर्शनहरूले गति लिँदै गयो, जनताको समर्थन बढ्दै गयो र पूर्वराजाको सक्रियताले राजनीतिक दबाब सिर्जना गर्‍यो भने यो सम्भावना बन्न सक्छ। जनभावनाको ठूलो परिवर्तन र अन्तर्राष्ट्रिय समर्थनले पनि यसलाई सहज बनाउन सक्छ।

निष्कर्ष

नेपाल पुनः हिन्दु राष्ट्र र राजतन्त्रसहितको देश बन्न सक्ने सम्भावना छ, तर यो सहज छैन। यसका लागि ठूलो जनसमर्थन, राजनीतिक इच्छाशक्ति र संवैधानिक परिवर्तन आवश्यक छ। हालका प्रदर्शनहरू र पूर्वराजाको सक्रियताले असन्तुष्टिको संकेत गरेका छन्, तर यो असन्तुष्टि ठोस परिवर्तनमा बदलिन्छ कि बदलिँदैन, त्यो भविष्यको घटनाक्रममा निर्भर गर्छ। तसर्थ, यो सम्भव छ, तर धेरै चुनौतीहरू पार गर्नुपर्ने हुन्छ।